Dlaczego podczas jazdy samochodem odczuwalne są drgania?

Lekkie drgania podczas jazdy samochodem są normalnym zjawiskiem ze względu na obracanie się wału korbowego, kół zębatych skrzyni biegów i innych ruchomych części w silniku. Jeśli jednak lekkie drgania zaczynają bardziej przypominać trzęsienie, należy sprawdzić ich przyczynę.

Jak sprawdzić samochód pod kątem przyczyny drgań

Najczęstszymi przyczynami nadmiernych drgań są problemy z oponami, kołami, hamulcami, układem kierowniczym, układem zawieszenia, osiami napędowymi lub silnikiem. To sporo możliwości, prawda? Ale nie martw się. Zajmiemy się kolejno każdą z nich, aby określić potencjale źródło problemów.

Najpierw spróbuj określić, skąd pochodzą drgania i kiedy się pojawiają. Czy drgania są zauważalne tylko podczas uruchamiania samochodu i przyspieszania nim? Czy występują tylko wtedy, gdy skręcasz i hamujesz? Czy pojawiają się tylko wtedy, gdy prowadzisz z dużą szybkością? A może ich nasilenie zwiększa się, gdy przyspieszasz?

Gdy już wiadomo, kiedy pojawiają się drgania, można określić możliwe przyczyny ich występowania.

Opony

Najczęstszą przyczyną drgań w samochodzie jest problem z oponami. Problemy te obejmują:

• Niewyważone koła

Jeśli drgania są minimalne przy niskiej prędkości, ale narastają, gdy przyspieszasz do prędkości 90 km/h, prawdopodobną przyczyną jest niewyważenie kół. Najłatwiejszym sposobem, aby sprawdzić, czy jest to przyczyną nadmiernych drgań, jest sprawdzenie, czy bieżnik opon nie jest miejscowo wytarty. W zależności od rozmiaru uszkodzeń prostym rozwiązaniem problemu może być wyważenie kół. Jeśli jednak uszkodzenia są zbyt rozległe, konieczna będzie wymiana opon.

• Zbyt niskie ciśnienie w oponach

Zbyt niskie ciśnienie w oponach może być przyczyną nadmiernych drgań podczas jazdy z wyższą prędkością. W przypadku braku miejscowych wytarć na bieżniku opon warto sprawdzić, czy ciśnienie w ogumieniu odpowiada wartości podanej w instrukcji obsługi. Zbyt niskie ciśnienie w oponach może spowodować ich rozerwanie.

• Nierównomierne zużycie bieżnika opon

Geometra kół może zostać łatwo naruszona wskutek oddziaływania różnych czynników drogowych. Może to skutkować nierównomiernym zużyciem opon np. pofalowaniem powierzchni bieżnika lub nadmiernym zużyciem po jednej stronie. Problem ten można rozwiązać, sprawdzając opony pod kątem zużycia i wymieniając je lub ustawiając geometrię kół (zależnie od stopnia zużycia opon).

• Defekty opon

Odkształcenie opony lub oddzielenie się od korpusu opony bieżnika, lub wewnętrznych opasek może powodować drgania w samochodzie przy niskich prędkościach (poniżej 30 km/h). Tego typu problem może być spowodowany wadą produkcyjną, ale także jazdą w trudnych warunkach drogowych.

• Zużyte lub łyse opony

Jeśli opony mają niewiele bieżnika lub są go całkowicie pozbawione, samochód będzie miał złą przyczepność, ograniczoną zdolność do hamowania, a także gorsze właściwości jezdne podczas pokonywania zakrętów. Będzie również wpadał w poślizg w trudnych warunkach pogodowych. Drgania są dodatkowym sygnałem ostrzegawczym, potwierdzającym konieczność wymiany opon.

• Obręcze kół

Kolejnym związanym z kołami źródłem hałasu mogą być obręcze kół. Jazda po nierównej nawierzchni, dużych wybojach lub dziurach w jezdni może spowodować odkształcenie obręczy i uszkodzenie opony.

• Opony o niskim oporze toczenia

Opony tego typu, nazywane również oponami ekologicznymi, są coraz bardziej popularne w samochodach z napędem hybrydowym i elektrycznym, ponieważ zmniejszają opór toczenia, co jest korzystne dla środowiska. Są jednak twardsze niż standardowe opony i zapewniają niższy komfort jazdy, ponieważ w mniejszym stopniu tłumią drgania powodowane przez nierówności drogi. Oznacza to, że jeśli Twój samochód jest wyposażony w opony o niskim oporze toczenia, mogą być one przyczyną drgań, jednak najlepiej sprawdzić również inne możliwe przyczyny.

Koła

Po sprawdzeniu opon należy przyjrzeć się kołom. Przyczyną drgań może być:

• Niewyważenie kół

Możesz wjechać w głęboką dziurę lub na niski krawężnik bez uszkodzenia opon, jednak nadal istnieje ryzyko, że uszkodziłeś koła, powodując ich niewyważenie. Ponieważ trudno jest to stwierdzić samodzielnie, należy zasięgnąć porady mechanika, jeśli jest to przypuszczalną przyczyną drgań.

• Wygięte lub uszkodzone koła

Głębokie wyboje i inne przeszkody na drodze mogą spowodować wygięcie lub uszkodzenie kół skutkujące nadmiernymi drganiami. Aby prawidłowo to zdiagnozować, należy użyć wyważarki do kół, co pozwoli stwierdzić, czy można naprawić koło, czy trzeba je wymienić.

• Bicie kół

Oznacza ono odchylenie masy opony względem jej środka ciężkości i mierzy się je za pomocą czujnika zegarowego. Zależnie od wyniku pomiarów najłatwiejszym rozwiązaniem jest często wymiana koła na nowe.

• Łożyska kół

Jeśli odczuwasz drgania na kierownicy, możliwą przyczyną jest zużycie lub uszkodzenie łożysk kół. Chociaż łożyska kół zwykle wytrzymują cały okres eksploatacji samochodu, czasem dochodzi do ich przedwczesnego zużycia, zwłaszcza w przypadku częstej jazdy terenowej, wysokiego przebiegu lub agresywnego stylu jazdy.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat problemów z oponami i kołami, przeczytaj nasz artykuł poświęcony geometrii kół:

Odwiedź MOOG TV

Układ hamulcowy

Jeśli przyczyną drgań nie są problemy związane w kołami ani oponami, warto sprawdzić hamulce. Elementy, które należy sprawdzić, to:

• Tarcze hamulcowe

Jeśli tarcze hamulcowe mają nierównomierną grubość, spowoduje to wibracje samochodu podczas hamowania. Drgania będą również odczuwalne na pedale hamulca. Takie zwichrowanie tarcz może być związane z ich mocnym zużyciem. Innymi słowy dochodzi do przegrzewania się tarcz wskutek częstszego i bardziej intensywnego hamowania niż zostało dla nich przewidziane.

• Zaciski

Istnieje również możliwość, że doszło do zablokowania się zacisków hamulcowych przy tarczy hamulcowej. W takim przypadku odczuwalne są drgania na kierownicy podczas jazdy z prędkością powyżej 70 km/h, a po zatrzymaniu wyczuwalny jest zapach spalenizny.

• Bębny hamulcowe

Podobnie jak tarcze hamulcowe bębny hamulcowe mogą być również odkształcone. Objawem będą zwiększone drgania po naciśnięciu pedału hamulca i towarzyszący temu odgłos zgrzytania lub piszczenia.

Układ kierowniczy

Kolejnym miejscem do sprawdzenia jest układ kierowniczy. Drgania mogą być spowodowane przez:

• Luzy w elementach

Z upływem czasu wiele elementów układu kierowniczego zaczyna się zużywać, powodując, że układ kierowniczy nie reaguje tak, jak powinien. Gdzie najbardziej odczuwalne są drgania? Jeśli układ kierowniczy zachowuje się prawidłowo podczas jazdy na wprost, ale wpada w drgania podczas pokonywania zakrętów, może to oznaczać problem w postaci zużycia końcówek drążków kierowniczych. Jeśli jednak kierownica wpada w drgania podczas jazdy na wprost, lecz nie podczas skręcania, może to oznaczać konieczność wymiany przegubów kulowych.

• Wspomaganie układu kierowniczego

Kolejną przyczyną drgań kierownicy podczas skręcania, lecz nie podczas jazdy na wprost, może być problem ze wspomaganiem układu kierowniczego. Aby to sprawdzić, należy skontrolować układ wspomagania pod kątem wycieków i upewnić się, że w zbiorniczku jest wystarczająca ilość płynu.

Zawieszenie

Układ zawieszenia jest połączony z układem kierowniczym, więc jego kontrola jest logicznym następnym krokiem. Możliwymi przyczynami drań są:

• Nieprawidłowa geometria

Najechanie na krawężnik lub jazda po wybojach może spowodować naruszenie geometrii zawieszenia. Jednym z jego objawów są drgania odczuwalne przy różnych prędkościach jazdy.

• Luzy w elementach

W przypadku zauważenia drgań w samochodzie przy określonej prędkości, które nie występują za każdym razem, możliwą przyczyną mogą być luzy w elementach zawieszenia lub łożyska. Zauważalne może być nasilenie drgań po najechaniu na wybój na drodze i ich utrzymywanie się do czasu zatrzymania samochodu. Zdecydowanie warto w takim przypadku sprawdzić, czy wszystkie elementy układu zawieszenia są prawidłowo połączone.

• Zużyte elementy

Zużyte elementy, takie jak przeguby kulowe i tuleje wahaczy, mogą powodować drgania przy wysokich prędkościach i podczas hamowania. W takim przypadku drgania są sygnałem ostrzegawczym, że należy przeprowadzić przegląd i obsługę serwisową układu zawieszenia, wymieniając wszystkie zużyte elementy.

Oś napędowa

Ostatnim elementem, który należy sprawdzić zanim przejdziemy do silnika, jest oś napędowa. Przyczyną drgań mogą być trzy elementy:

• Wygięta oś 

Wjechanie w dziurę w nawierzchni może spowodować uszkodzenie, które nie będzie od razu widoczne. Jednym z potencjalnych skutków takiego zdarzenia może być wygięcie osi. Jeśli to nastąpi, drgania będą przybierać na sile wraz ze wzrostem prędkości.

• Uszkodzony wał napędowy

Wał napędowy obraca się z dużą prędkością, przekazując moc z silnika na tylne osie napędowe i koła w pojazdach z napędem na tylne koła (lub na przednie osie napędowe i koła w pojazdach z napędem na przednie koła). Wygięty wał napędowy powoduje potężne drgania.

• Zużyte przeguby homokinetyczne

Przeguby homokinetyczne są osłonięte gumowymi, harmonijkowymi osłonami na końcach półosi napędowych. Rozdarcie osłon może spowodować dostanie się do przegubów zanieczyszczeń i pyłu z drogi, skutkując ich uszkodzeniem i związanymi z nim drganiami. Jeśli nastąpi to w samochodzie z napędem na przednie koła, konieczna będzie wymiana półosi napędowych.

Silnik

Ostatnim elementem samochodu do sprawdzenia jest silnik. Jest wiele części, które mogą powodować drgania, takich jak:

• Świece zapłonowe

Zużyte lub zabrudzone świece zapłonowe mogą spowodować wypadanie zapłonu w jednym lub wielu cylindrach i w efekcie drgania, gdy silnik pracuje na jałowych obrotach lub podczas jazdy. Najłatwiejszym rozwiązaniem jest wymiana świec zapłonowych i kontrola przewodów zapłonowych.

• Filtry powietrza i paliwa oraz układ wlotowy

Drgania mogą także podchodzić od układu wlotu powietrza i układu paliwowego. Czasem niewielkie zmiany, takie jak np. regulacja obrotów biegu jałowego na gaźniku czy oczyszczenie układu dopływu paliwa, pozwalają rozwiązać problem.

Należy sprawdzić również filtr powietrza i filtr paliwa. Zapchany, zabrudzony lub uszkodzony filtr powietrza ogranicza dopływ tlenu dostarczanego na potrzeby procesu spalania, zmniejszając jednocześnie ilość dopływającego paliwa, ponieważ jego przepływ jest zależny od ilości dostarczanego powietrza. Powoduje to drgania silnika z powodu niedoboru powietrza i paliwa. Podobne zachowanie samochodu powoduje zapchany filtr paliwa.

• Obluzowane lub odłączone przewody elastyczne

Jeśli jeden z wielu przewodów elastycznych w samochodzie – dostarczający mieszankę powietrzno-paliwową czy płyn chłodzący – jest pęknięty, uszkodzony, obluzowany lub odłączony, oznacza to, że silnik nie otrzymuje tego, czego potrzebuje do prawidłowego działania. Efektem będą drgania, wypadanie zapłonu lub gaśnięcie silnika. Można temu łatwo zaradzić, wymieniając niesprawne przewody elastyczne i sprawdzając, czy wszystkie ich połączenia są prawidłowo zamocowane.

• Uszkodzone poduszki silnika

Poduszki silnika są umieszczone między silnikiem a nadwoziem samochodu i pochłaniają drgania silnika, jednocześnie mocując go do samochodu. Jeśli któraś z poduszek jest uszkodzona, w samochodzie będą odczuwalne drgania każdorazowo po uruchomieniu silnika, jednak będą one znacznie mniejsze podczas jego pracy na biegu jałowym. Jedynym rozwiązaniem tego problemu jest wymiana poduszek silnika.

• Uszkodzony pasek rozrządu

Pasek rozrządu zapewnia synchronizację działania zaworów wlotowych i wylotowych z ruchem tłoków w silniku. Jakiekolwiek problemy z paskiem lub jednym z napędzanych przez niego akcesoriów powodują naruszenie precyzyjnego ustawienia i w efekcie drgania silnika. Rozwiązaniem problemu jest wymiana zużytego lub uszkodzonego paska rozrządu.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat diagnozowania problemów w Twoim samochodzie, odwiedź nasze Centrum diagnostyki

Treść niniejszego artykułu ma wyłącznie charakter informacyjny i nie powinna zastępować profesjonalnej porady wykwalifikowanego mechanika. W przypadku pytań lub wątpliwości związanych z opisanymi zagadnieniami zachęcamy do skorzystania z porady profesjonalnego warsztatu. W żadnym wypadku nie ponosimy odpowiedzialności za jakiekolwiek straty lub szkody poniesione wskutek działań podjętych w oparciu o podane tu informacje.